Narcyzm to dość złożone zagadnienie, a jego źródeł doszukuje się w dużej mierze w czynnikach środowiskowych, które związane są z dzieciństwem i wychowaniem. Bez wątpienia jednak osobowość narcystyczna dąży do stworzenia toksycznej relacji. Czyli sytuacji, w której druga strona staje się emocjonalnie zależna od narcyza, a wtedy ten może niemalże pastwić się nad ofiarą. Narcyzm charakteryzuje się skrajnym egocentryzmem, któremu towarzyszą pogarda dla innych ludzi, przedmiotowe traktowanie, ranienie innych, jak też wiele innych technik pastwienia się nad drugim człowiekiem.
Przychodzi to narcyzowi z łatwością, ponieważ nie posiada empatii, jak również wyrzutów sumienia, podobnie obcy jest mu żal. Dlatego relacja z narcyzem eksploatuje emocjonalnie partnerkę, doprowadza do psychicznego wycieńczenia, a jednocześnie relacja ta sprawia, że osoba w nią uwikłana staje się obojętna na własne uczucia, co jest po prostu mechanizmem, który pozwala jej przetrwać w relacji. Jak to możliwe, że ludzie pomimo emocjonalnego bólu trwają w takiej relacji? Często narcyz dba o to, by uzależnić od siebie ofiarę do tego stopnia, iż ta nie potrafi po prostu odejść.
Należy pamiętać, że tym, co narcyza interesuje najmocniej, to uwielbienie ze strony partnerki. Potrzebuje on niemal nieustannie słyszeć komplementy na swój temat. W pewnym sensie jest to jego prywatna wizja siebie, forma światopoglądu, w którego centrum stoi on – pan doskonały, idealny, istne objawienie z niebios i każdy winien wielbić jego wspaniałość. Jest to złudne poczucie wyższości, pod którym narcyz skrywa głęboką pogardę dla samego siebie oraz często towarzyszące temu poczucie bezwartościowości. Dlatego sytuacją, w której narcyzm, najczęściej nagle, decyduje się odejść ze związku, to ta, kiedy po prostu kobieta przestaje go idealizować, czy patrzeć na niego w samych superlatywach. Brak uwielbienia, podziwu, nieustannego łechtania ego może być dla narcyza impulsem do rozstania.
Jednym z największych lęków narcyza jest lęk przed odrzuceniem. Niemalże paranoicznie nie dopuszcza on do takiej sytuacji. Jednak jego irracjonalne podejście, które jest wynikiem ogromu nieuświadomionych emocji sprawia, że tak naprawdę podejmuje strategiczną, toksyczną grę, której celem jest zapobiec odrzuceniu. Można powiedzieć, że narcyzm żyje w świecie „zjedź, zanim zostaniesz zjedzony”, a raczej „porzuć, zanim zostaniesz porzucony”, dlatego to on najczęściej dąży do zakończenia relacji. Z tej racji może podejmować wiele, różnych strategii, sporo zależy od stażu związku. Popularny jest „ghosting”, czyli unikanie drugiej strony, czy całkowita obojętność na drugą osobę, jak też nadmierna kłótliwość. Z drugiej strony, przed zakończeniem relacji, narcyzm może przejawiać także innego rodzaju strategie, które jednocześnie mają na celu stworzenie toksycznej więzi. Niejednokrotnie narcyz dąży do osłabienia poczucia wartości drugie osoby, czy jej całkowitego zdeptania. Dlatego bywa bardzo krytyczny, wręcz oskarżycielski, a jednocześnie siebie stawia na piedestale, jak coś najlepszego, co mogło przydarzyć się kobiecie, która powinna być w ogóle wdzięczna, że on, wspaniały, nieskazitelny narcyz w swej łaskawości zgodził się w ogóle wejść w tą relację.
Najczęściej osoby, które były w relacji z narcyzem, zdają sobie z tego sprawę dopiero po zakończeniu toksycznej relacji. W jej trakcie często narcyza próbuje się usprawiedliwiać, szuka wymówek dla jego zachowania, czasem faktycznie kobieta zaczyna się obwiniać za to, że to może ona zrobiła coś źle, co sprawiło, że narcyz się rozgniewał. Małymi krokami, w trakcie trwania relacji, perspektywa zmienia się do tego stopnia, iż coś, co normalnie byłoby nie do pomyślenia i karygodne, staje się zwyczajną, szarą codziennością. Dopiero wyjście z takiej relacji uświadamia kobiecie, jaki ciężar z siebie zrzuciła, jak bardzo emocjonalnie byłaby to nawet nie trudna, ale dewastująca relacji, a przez to kobieta dopiero odżywa. Na nowo może wchodzić w kontakt z własnymi emocjami, czy znów zaczyna siebie doceniać, chociaż czasem bywa to naprawdę proces, ponieważ związek z narcyzem potrafi niemalże psychicznie zniszczyć człowieka.
Narcyz rzadko powraca do relacji, której sam zakończył, częściej natomiast dąży do powrotu do relacji, z której został odrzucony. Niejako wyznaczenie granic, czy odepchnięcie narcyza sprawia, że uruchamia się u niego pewien mechanizm związany z bólem emocjonalnym. Może być to zjawisko podobne, jak w miłości, jednak narcyzowi coś takiego, jak miłość jest po prostu obce. Często można mieć wrażenie, iż po odrzuceniu narcyza, ten zmienia taktykę działania. Oznacza to, że znowu jest cudowny, potulny, można powiedzieć – kochający, byle tylko uśpić czujność, ponownie zdobyć zaufanie i powrócić do swojej, toksycznej gierki.
Prawdą jest, że narcyzm może chcieć wrócić nawet po wielu latach. Często w ten, czy inny sposób sprawdza on swoje byłe partnerki. Szczególnie w dobie social media jest to niemal dziecinnie proste, co może również w pewnym stopniu sprawiać, że narcyzm w ten, czy inny sposób dalej pamięta o jednej ze swoich ofiar i w pewnym momencie podejmie on decyzję o powrocie. Powodów może być kilka. W pewnym momencie narcyzm może stwierdzić, że była partnerka, chociażby poprzez swój sukces zawodowy, czy pozycję społeczną, będzie niejako ozdobą narcyza, czy również podniesie jego status. Narcyz nieustannie poszukuje wrażeń, bodźców, dlatego porzucanie partnerki, a następnie powrót do niej, czy ponowne jej zdobywanie to niejako jedna z jego ulubionych gier. Można powiedzieć, że wymaga trochę więcej starań, których nie należy mylić z zaangażowaniem, narcyz nie angażuje się w związek.
Przede wszystkim w sytuacji, gdy partnerka jest pewna, że narcyz jest narcyzem, czyli zostaje on zdemaskowany. Można powiedzieć, że jasne określenie toksycznych zachowań, czy obnażenie mechanizmów działania narcyza sprawiają, że ten traci swoją kartę przetargową, dlatego nie wraca. Gdy jego sztuczki są znane, przestają działać, dlatego narcyz szuka nowej ofiary.
